Hoe positieve aandacht leidt tot energie, vertrouwen en groei
Als leidinggevende wil je vooruit. Je wilt dat je team groeit, dat mensen hun verantwoordelijkheid pakken en samen resultaten boeken. Maar groei ontstaat niet vanzelf. En het bijzondere is: met de beste bedoelingen kunnen we soms precies het tegenovergestelde bereiken van wat we eigenlijk willen.
We zijn namelijk opgevoed met een focus op verbeteren. Op “wat nog niet goed genoeg is.” En dus zijn we gewend om vooral te kijken naar fouten, tekorten en wat anders moet. Niet omdat we mensen willen afbreken – integendeel – maar omdat we willen helpen.
Toch is dit precies het punt waarop groei stokt.
De kracht van aandacht
De bekende uitspraak “wat je aandacht geeft, groeit” komt uit de positieve psychologie, en is meer dan zomaar een quote. Onze hersenen zijn bedraad om te reageren op wat herhaaldelijk wordt benoemd of gezien. En dat geldt voor negatieve, maar óók voor positieve signalen.
Wanneer we steeds de nadruk leggen op wat nog beter moet, creëert dat op termijn onbewust een gevoel van tekort. Teamleden gaan denken:
- “Blijkbaar is het nog steeds niet goed genoeg.”
- “Wat ik doe, wordt niet echt gezien.”
- “Ik moet mezelf blijven bewijzen.”
En dat gevoel remt ontwikkeling. Want waar onzekerheid groeit, daalt het zelfvertrouwen. En waar mensen zich niet veilig voelen, durven ze minder. Geen vragen stellen. Geen ideeën delen. Geen risico’s nemen.
Psychologische veiligheid: de basis voor groei
Amy Edmondson, hoogleraar aan Harvard, introduceerde het begrip psychological safety — de gedeelde overtuiging in een team dat je je zonder angst kunt uitspreken, fouten kunt maken en vragen kunt stellen. Volgens haar onderzoek is psychologische veiligheid dé voorwaarde voor leren, innovatie en samenwerking in teams.
En raad eens wat de grootste voorspeller is van psychologische veiligheid?
👉 Positieve, waarderende aandacht van leidinggevenden.
Wanneer jij als leider benoemt wat goed gaat, wat werkt, wat impact heeft, voelen mensen zich gezien. Ze ervaren erkenning. En dat is cruciaal voor vertrouwen — zowel in jou als in zichzelf.
Energie: de motor onder ontwikkeling
Wat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat de dingen die goed gaan, vaak ook de dingen zijn waar mensen energie van krijgen. Ze doen iets wat bij ze past, waar ze plezier in hebben, waar ze krachtig in zijn.
En daar gebeurt iets bijzonders:
- Mensen die energie ervaren, zijn veerkrachtiger
- Ze denken creatiever en oplossingsgerichter
- Ze nemen initiatief
- Ze stralen dat uit naar hun collega’s
Energie werkt aanstekelijk. Het voedt motivatie, betrokkenheid en samenwerking.
Daarom is Energie de tweede stap in mijn TEAMS-framework. Door bewust stil te staan bij waar de energie al zit in je team, geef je ruimte aan ontwikkeling vanuit kracht. Je bouwt verder op wat werkt, in plaats van voortdurend te sleutelen aan wat nog niet goed genoeg is.
Wetenschappelijke onderbouwing: waarom dit werkt
De positieve psychologie (Seligman, Fredrickson, Csikszentmihalyi) laat zien dat het stimuleren van positieve emoties leidt tot betere prestaties, meer doorzettingsvermogen en meer creativiteit.
Barbara Fredrickson introduceerde de Broaden-and-Build Theory: positieve emoties verbreden onze aandacht en gedragsrepertoire. Mensen die zich gewaardeerd voelen, durven meer, denken breder, en bouwen aan duurzame vaardigheden.
Daarnaast blijkt uit onderzoek van Gallup dat medewerkers die regelmatig erkenning ontvangen:
- productiever zijn
- minder verzuimen
- loyaler zijn aan hun organisatie
En nee, dat betekent niet dat je nooit meer iets mag zeggen over wat beter kan. Het betekent wél dat je eerst moet bouwen op een basis van vertrouwen, energie en positieve erkenning.
Praktisch aan de slag: zo geef je positieve aandacht
Wil je hiermee starten in je eigen team? Begin dan klein. Denk aan:
- Iemand expliciet benoemen in een overleg voor iets dat goed ging
- In 1-op-1 gesprekken vragen: “Wat gaf je energie deze week?”
- Een compliment geven zonder “maar” erachter
- Samen reflecteren op successen, ook de kleine
Let op de signalen. Vaak zie je mensen letterlijk rechtop gaan zitten als ze zich gezien voelen. En je zult merken: het zet iets in beweging.
Van aandacht naar actie
Wat je aandacht geeft, groeit. Dus waar richt jij je aandacht op?
Op de dingen die niet goed genoeg zijn — of op dat wat al werkt, waar energie op zit en waar je verder op kunt bouwen?
Als jij kiest voor positieve aandacht, kies je niet voor ‘zacht’ leiderschap, maar voor effectief leiderschap.
Leiderschap dat energie geeft. Leiderschap dat groeit.
💡 Wil je meer weten over het TEAMS-framework en hoe jij meer energie in je team kunt brengen? Neem contact met me op – ik denk graag met je mee.
